Julia Hamel - 30 juni 2025 - 11:28

Dierenmishandeling als rode vlag voor huiselijk geweld

Dierenmishandeling op zichzelf is natuurlijk al erg genoeg. Maar in veel gevallen speelt er nog veel meer ellende achter de voordeur van deze huishoudens. Zo is er een sterke correlatie tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld. Stichting Mendoo biedt hulp aan slachtoffers van huiselijk geweld, hun kinderen en hun huisdieren. Zij willen graag wat cijfers rondom huiselijk geweld, dierenmishandeling en bedreiging onder de aandacht van dierenartsen brengen, . om meer bewustwording en alertheid te creëren.

Feiten op een rij

Ons land heeft jaarlijks te maken met meer dan 800.000 gevallen van huiselijk geweld.
Meer dan 60% van de huishoudens in Nederland heeft een huisdier dat wordt beschouwd als onderdeel van het gezin
Uit landelijk onderzoek komt naar voren dat 41% van de slachtoffers met huisdieren de vlucht uitstelt met gemiddeld één jaar (!) vanwege zorgen om het huisdier.
Van de slachtoffers gaf 33% van de slachtoffers aan dat het dier werd ingezet als dreigmiddel, 55% gaf aan dat het dier daadwerkelijk werd mishandeld. Dierenmishandeling is dus vaak een rode vlag voor huiselijk geweld.

Slachtoffers die aankloppen voor hulp krijgen bij veel instanties te horen dat hun huisdier niet welkom is bij een opvanglocatie. Slachtoffers kiezen er dan voor om niet te vertrekken omdat ze bang zijn dat hun huisdier wordt mishandeld, of omdat de gewelddadige partner het huisdier gebruikt als pressiemiddel. Met alle gevolgen van dien.

Wat doet Mendoo

Stichting Mendoo staat voor ‘mens en dier onvoorwaardelijk onafscheidelijk’. Zij bieden in Nederland hulp aan slachtoffers van huiselijk geweld, (meestal) vrouwen en kinderen én hun huisdieren.

Voor mensen is er een oplossing via de vrouwenopvanglocaties. Voor dieren is Stichting Mendoo de enige oplossing in Nederland. Zij helpen slachtoffers van huiselijk geweld met huisdieren op drie manieren:

Ze werken samen met gemeenten en vrouwenopvanglocaties om deze diertoegankelijk te maken
Waar dieren nog niet met de slachtoffers mee mogen naar een vrouwenopvanglocatie, vangen ze de dieren tijdelijk op bij gastouders, zolang de eigenaar in de vrouwenopvanglocatie verblijft.
Ze trainen hulpverleners op het gebied van huiselijk geweld, kinder- en dierenmishandeling zodat ze de cruciale rol van huisdieren binnen geweldssituaties goed begrijpen, signalen leren herkennen en daardoor eerder kunnen ingrijpen.

Resultaten

In 2016 werd de eerste vrouwenopvanglocatie diertoegankelijk (Blijf Groep Amsterdam) en inmiddels zijn 13 van de 35 locaties diertoegankelijk geworden namelijk: Amsterdam, Almere, Haarlem, Wormerveer, Alkmaar, Nijmegen, Utrecht, Arnhem, Apeldoorn, Groningen, Enschede, Tilburg en Leeuwarden.
Ze vangen meer dan 160 verwaarloosde en mishandelde huisdieren per jaar op bij gastgezinnen. En voor meer dan 450 huisdieren per jaar vinden ze een andere oplossing.
Doordat ze continu netwerken, informatie uitwisselen en casuïstiek bespreken wanneer nodig met samenwerkingspartners, werken ze aan het vergroten van een netwerk van vrijwilligers, maatschappelijke instellingen, dierenpensions en dierenartsen.

Wat kunnen dierenartsen doen?

Vergroot je kennis over dierenmishandeling. De KNMvD heeft onlangs de Meldcode Dierenmishandeling vernieuwd. Op onze website staan handige tools zoals een webinar, een hand-out en de complete meldcode.
Vergroot je kennis over huiselijk geweld. Mendoo heeft e-learnings voor hulpverleners over o.a. signalen van huiselijk geweld.
Informeer klanten over de oplossing van Mendoo. Leg bijvoorbeeld een flyers op in de wachtkamer. Wanneer een slachtoffer weet dat ze hun huisdier mee kunnen nemen, helpt het ze misschien met de stap zetten om hulp te zoeken.
Informeer klanten over de mogelijkheid om gastouder te worden van een dier die uit een situatie komt van huiselijk geweld.