Update Afrikaanse varkenspest: situatie in diverse Europese landen

Hieronder de laatste informatie over de stand van zaken met betrekking tot Afrikaanse varkenspest in de verschillende lidstaten van de Europese Unie.

In Duitsland zijn nog altijd geen varkenshouderijen besmet geraakt met AVP virus. Wel is het aantal besmette wilde zwijnen opgelopen tot inmiddels 1528 (juli 2021), waarvan het merendeel in Brandenburg en ruim 200 in Saksen. Van het totaal aantal gevonden dode zwijnen was in juni 2021 72 procent positief voor AVP-virus. Zone II (gebieden met besmettingen bij wilde zwijnen, AB) in Brandenburg waar al enige tijd besmette wilde zwijnen zijn gevonden is wat uitgebreid, zone I (de zogenaamde bufferzone zonder besmettingen, AB) niet. De grens in Sachsen is zo’n 10 km in zuidwestelijke richting opgeschoven. In Brandenburg wordt gewerkt aan het afronden van het vervangen van de elektrische hekken door vaste hekken (zoals weergegeven in de toelichting van Duitsland: solid fences), in Märkisch-Oderland/Frankfurt wordt de besmette zone afgesloten met een vast hek. In Saksen is het plaatsen van vaste hekken afgerond.

In Polen loopt het aantal besmettingen op houderijen op. Het was daar in het begin van 2021 rustig, maar er zijn nu 20 uitbraken op houderijen gemeld. Bij enkele daarvan lijkt een epidemiologisch link te zijn vastgesteld tussen de locaties. Eén uitbraak, in juli, vond plaats in zone I, een gebied dus waar tot die tijd geen besmettingen waren gevonden, noch bij wilde zwijnen noch bij gehouden varkens. Er was één bedrijf bij met meer dan 16000 varkens, de andere locaties waren beduidend kleiner. In 2021 zijn 1787 uitbraken geteld bij wilde zwijnen. Deze vonden niet alleen plaats in zone II, waar dus al AVP was aangetroffen maar ook in zone I. Op de grens met Duitsland worden ook besmette wilde zwijnen gevonden.

In Slowakije zijn in 2021 vooral besmette wilde zwijnen gevonden. De besmettingen bij wilde zwijnen waren alleen in zone II, maar omdat er enkele dicht bij de grens met zone I lagen hebben deze geleid tot aanpassing van de zonegrenzen. Er is in juni een uitbraak geweest op een houderij met 8000 varkens, in een nieuw gebied, in het zuiden van het land. Er is daar nu ook sprake van een zone III, gedefinieerd als een gebied met een besmetting in een houderij.

EFSA heeft onlangs twee rapporten (scientific opinions) over AVP gepubliceerd. Eén gaat over de risico’s van backyard farms, met een in het algemeen laag bioveiligheidsniveau; het andere gaat over de risico’s van bepaalde voedergewassen wat betreft de verspreiding van AVP. Voor Nederland zijn de rapporten en de informatie daarin relevant en zeer informatief, maar de conclusies leiden niet tot aanpassing van de huidige preventieve maatregelen.

Sinds 21 april 2021 is de nieuwe Europese Diergezondheidsverordening (AHR) van toepassing. AVP is in deze verordening gecategoriseerd als A-ziekte. Dat betekent, heel kort, onder andere dat bij een besmetting de ziekte moet worden bestreden. Bij deze verordening hoort ook een wat algemenere gedelegeerde handeling over de bestrijding van een categorie A ziekte zoals AVP (2020/687) en een specifieke handeling over regionalisatie bij een uitbraak van AVP in gehouden varkens of bij wilde zwijnen (2021/605). Deze laatste vervangt de beschikking 2014/709. De maatregelen die in de verschillende regio’s van toepassing zijn min of meer gelijk gebleven en staan beschreven in deze act nr. 2021/605. LNV heeft daarop de concept-gebiedsregeling voor AVP aangepast die van toepassing wordt als er een besmetting bij wilde zwijnen in Nederland wordt vastgesteld. Het beleidsdraaiboek “bestrijding KVP/AVP” wordt momenteel geactualiseerd op grond van de AHR en onderliggende regelgeving. Het streven is de verschillende geactualiseerde draaiboeken, waaronder die van AVP, deze zomer te publiceren op de website van de Rijksoverheid.

De situatie en dan met name de AVP-besmettingen bij wilde zwijnen is in veel besmette lidstaten niet onder controle. LNV doet een dringend beroep op branche- en sectorvertegenwoordigers hun achterban te informeren en te wijzen op de risico’s van verspreiding van AVP onder andere door het meenemen en achterlaten van varkensproducten. Voor professionals geldt daarbij tevens het advies om passende hygiënemaatregelen te nemen en medewerkers op varkensbedrijven op het belang ervan te wijzen.